Met lokaal eigendom bedoelen we dat een collectief van lokale inwoners en/of lokaal gewortelde bedrijven gezamenlijk (mede-)eigenaar zijn van zon- of windprojecten. Gemeenten kunnen lokaal streven naar een hoger percentage.

Concreet streeft de RES-regio West-Overijssel ernaar om in 2030 minimaal 0,589 TWh in lokaal eigendom gerealiseerd te hebben. Dit is 50% van het aandeel zon-op-land en wind uit het totale bod van 1,8 TWh. In de monitoringstool die voor de RES West-Overijssel is opgezet, krijgt het aandeel TWh dat in lokaal eigendom is gerealiseerd een plek.

Het aantal TWh dat valt onder de doelstelling voor realisatie in lokaal eigendom is afhankelijk van de energiemix (de keuze tussen de hoeveelheid zonne- en windenergie). Als er verschuivingen zijn in het aandeel zon-op-land of wind bij de herijkingen van de RES, dan verschuift het streefgetal van aantal TWh in lokaal eigendom daarin mee.

Om de doelstelling minimaal 50% lokaal eigendom te borgen, spreken we af dat in de fase tot de RES 2.0:

A. Elke gemeente in West-Overijssel lokaal eigendom borgt in het lokale beleid. De Menukaart Beleidskader Lokaal Eigendom (zie bouwsteen Lokaal Eigendom) faciliteert dit borgingsproces. Daarbij leggen we waar dat nodig of wenselijk is ook de link naar de Omgevingswet.

B. De RES-regio, het provinciale programma Nieuwe Energie Overijssel en Natuur en Milieu Overijssel (blijven) samenwerken aan de ondersteuning, versterking en professionalisering van de lokale energie-initiatieven in West-Overijssel, zodat zij de rol die zij op willen pakken in het realiseren van lokaal eigendom, ook op kunnen pakken.

‘Lokaal geworteld’ is een gangbare definitie in de ruimtelijke ordening. Als definitie hanteren we de definitie van de provincie Overijssel: ‘bedrijven die hun oorsprong óf verzorgingsgebied hebben of vinden in de gemeente of kern waar ze gevestigd zijn of zich vestigen én toegevoegde waarde bieden aan de sociaaleconomische structuur/voorzieningen.’ Binnen deze kaders bepaalt iedere gemeente zelf wat als lokaal gezien wordt. Een gemeente(raad) kan ervoor kiezen dit af te wegen per project en initiatiefnemer of hier een aantal criteria aan verbinden in het (energie)beleid.

Waar we in dit hoofdstuk spreken van lokale initiatieven of lokale energie-initiatieven (LEI’s) bedoelen we niet alleen energiecoöperaties, maar ook wijk- of buurtverenigingen, een collectief van agrariërs, een collectief van lokaal gewortelde bedrijven of een combinatie van deze collectieven.

Naast zeggenschap en de revenuen in de gemeenschap houden is een eerlijke verdeling van de lusten en de lasten belangrijk. Lokaal eigendom sluit andere vormen van financiële participatie niet uit. Ook bij projecten die in lokaal eigendom worden gerealiseerd zullen keuzes gemaakt moeten worden over grondvergoedingen, omwonendenregelingen, het instellen van een gebiedsfonds of inwoners de mogelijkheid bieden te investeren in het project.